Biến vỏ sầu riêng thành phân bón hữu cơ và thức ăn chăn nuôi

Từ thực tế 60-70% khối lượng quả sầu riêng bị vứt bỏ, gây áp lực môi trường và kinh tế, hai nhóm sinh viên tại TP.HCM đã thành công biến vỏ sầu riêng thành tài nguyên có giá trị.

Các dự án này không chỉ giải quyết bài toán xử lý hàng trăm nghìn tấn chất thải nông nghiệp mà còn tạo ra bộ sản phẩm tuần hoàn khép kín, mở ra hướng đi bền vững cho chuỗi giá trị sầu riêng Việt Nam.

Theo Hiệp hội Rau quả Việt Nam (VINAFRUIT), với sản lượng sầu riêng tươi khoảng 1,5 triệu tấn/năm và kim ngạch xuất khẩu sầu riêng đông lạnh dự kiến đạt 300 triệu USD vào năm 2025, Việt Nam sẽ phải đối mặt với một khối lượng vỏ thải khổng lồ, ước tính lên tới 300.000 – 450.000 tấn/năm. Loại phế phẩm này mất tới một năm mới phân hủy hết, gây ô nhiễm nồng nặc và chi phí xử lý lên đến 800.000 đồng/tấn.

Từ trăn trở này, hai dự án khởi nghiệp xanh của sinh viên đã ra đời, hướng đến mục tiêu tái sinh toàn bộ quả sầu riêng.

Dự án "Green Choice": Tuần hoàn khép kín cho vườn cây

Nhóm sinh viên Trường Đại học Nguyễn Tất Thành, dẫn đầu là Khuất Hồng Trúc Vy, đã thực hiện dự án “Green Choice - Bộ sản phẩm tuần hoàn từ sầu riêng” với mô hình khép kín:

Tận dụng 100% quả sầu riêng: Phần cơm được sấy thăng hoa làm snack, phần vụn nhỏ chế biến thành bột thực phẩm.

Giá thể hữu cơ phần vỏ được xử lý bằng chế phẩm vi sinh Duriobio. Nhờ chế phẩm này, thời gian phân hủy vỏ sầu riêng được rút ngắn ngoạn mục từ một năm xuống chỉ còn 30 ngày.

Hiệu quả kinh tế và môi trường giá thể hữu cơ thu được có giá sản xuất 2.000 đồng/kg, bán lẻ rẻ hơn thị trường khoảng 40% nhưng lại giàu dinh dưỡng, giúp cân bằng pH và kháng khuẩn cho đất. Sản phẩm này được bón ngược lại cho chính vườn sầu riêng, tạo thành một vòng tuần hoàn khép kín.

ThS. Trần Thành, Viện Nghiên cứu và Phát triển Sinh học Nông nghiệp Tiên tiến đánh giá, đây là "mô hình tuần hoàn đúng nghĩa" vì đã khép kín toàn bộ chu trình, mang lại giá trị kinh tế đồng thời bảo vệ môi trường. Dự án đã bán thử nghiệm thành công tại Đồng Tháp, Vĩnh Long và đạt giải Sáng kiến cộng đồng tại Cuộc thi Dự án Khởi nghiệp Xanh 2025.

Cùng chung trăn trở về nguồn phế phẩm, Võ Trần Anh Huy (Đại học Công Thương TP.HCM) và nhóm bạn đã tìm ra hướng đi khác: Biến vỏ sầu riêng thành thức ăn chăn nuôi.

Sau gần một năm nghiên cứu, nhóm đã lên men vỏ sầu riêng kết hợp với bắp và cám, tạo ra một loại thức ăn giàu carbohydrate, axit lactic và ethanol. Sản phẩm giúp vật nuôi hấp thụ tốt hơn, phát triển ổn định mà không cần bổ sung men tiêu hóa hay chất kích thích.

Hiệu quả thử nghiệm: Sản phẩm đã được thử nghiệm tại hơn 20 hộ nuôi vịt tại Đồng bằng sông Cửu Long (tổng đàn hơn 4.000 con).

Lợi ích kinh tế: Kết quả cho thấy giá thức ăn giảm tới 20 đến 30% so với sản phẩm thương mại, đồng thời chất lượng thịt vịt được cải thiện. Dự án đã đạt doanh thu 240 triệu đồng.

Lời khẳng định về tương lai nông nghiệp bền vững

Các chuyên gia kinh tế và nông nghiệp đều đánh giá cao các sáng kiến này. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam, nhấn mạnh, vỏ sầu riêng là nguồn nguyên liệu tiềm năng khổng lồ cho kinh tế tuần hoàn.

Bà Vũ Kim Anh, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và Hỗ trợ doanh nghiệp (BSA) nhận định, các dự án này đã nâng cao chuỗi giá trị của quả sầu riêng Việt Nam và giải quyết được bài toán môi trường cùng lúc.

Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan khẳng định, các dự án thể hiện rõ tinh thần đổi mới sáng tạo của sinh viên Việt Nam, không chỉ nghĩ đến công nghệ mà còn tính toán khả năng thương mại và hướng đến cộng đồng.

Bằng cách tận dụng tài nguyên bản địa, các sinh viên đã chứng minh rằng "chất thải hôm nay có thể trở thành tài nguyên của ngày mai," mở ra hướng phát triển bền vững và giảm thiểu áp lực môi trường cho nền nông nghiệp Việt Nam.

Nguồn: thuonghieucongluan.com.vn