Bột cá chăn nuôi – Món ăn bổ rẻ mà cực kỳ hiệu quả cho vật nuôi!

Vậy bột cá có gì hay, dùng như thế nào cho hiệu quả, chọn loại nào để không bị mua nhầm hàng kém chất lượng? Bà con mình cùng tìm hiểu kỹ hơn nhé!

1. Bột cá là gì và vì sao nên dùng trong chăn nuôi?

Bột cá là sản phẩm được chế biến từ cá tươi hoặc phụ phẩm như đầu cá, ruột cá, xương cá… Những nguyên liệu này được nấu chín, ép khô, sau đó nghiền nhỏ thành dạng bột để dễ dàng trộn vào khẩu phần ăn cho gia súc, gia cầm, thủy sản.

Bột cá có một điểm đặc biệt là chứa rất nhiều đạm (protein) – đây là chất giúp vật nuôi tăng trọng nhanh, chắc thịt và ít bệnh. Ngoài ra, trong bột cá còn có dầu cá, các axit béo tốt, khoáng chất và vitamin – tất cả đều giúp tăng sức đề kháng, giúp vật nuôi khỏe mạnh, ăn khỏe, ít bị tiêu chảy hay bệnh vặt.

Nhiều bà con chia sẻ rằng, khi trộn thêm bột cá vào thức ăn, đàn gà, đàn vịt hoặc ao cá phát triển rõ rệt. Tăng trọng nhanh hơn, tỷ lệ sống cao hơn, ít hao hụt nên tính ra chi phí giảm đi mà lợi nhuận lại tăng.

2. Làm sao để chọn được loại bột cá chất lượng?

Trên thị trường hiện nay có nhiều loại bột cá với nhiều mức giá khác nhau. Có loại thì dùng cá tươi, có loại làm từ phụ phẩm, thậm chí có nơi dùng nguyên liệu cũ, mốc, gây mùi hôi và làm giảm chất lượng chăn nuôi.

Vì vậy, khi chọn bột cá, bà con nên để ý:

• Mùi bột cá: Bột cá chất lượng có mùi thơm nhẹ của cá, không bị tanh gắt hay mùi hôi ôi. Nếu bột có mùi lạ, mốc hoặc chua, có thể là nguyên liệu không tươi hoặc bảo quản không đúng cách.
• Màu sắc: Bột cá thường có màu nâu vàng hoặc nâu sẫm, nếu quá đen hoặc quá trắng thì nên cẩn thận vì có thể pha trộn tạp chất.
• Sờ tay thử: Bột cá tốt khô ráo, không bị ẩm, không vón cục. Nếu bóp lại mà bị ướt tay, khả năng cao là bột đã hút ẩm – dễ bị mốc hoặc hư hỏng.
• Nguồn gốc rõ ràng: Ưu tiên chọn bột cá từ những nơi sản xuất có uy tín, có ghi rõ bao bì, thông tin sản xuất, hạn sử dụng.

Đặc biệt, nếu bà con có điều kiện, có thể xin mẫu về trộn thử vào thức ăn cho một nhóm nhỏ vật nuôi ăn trước. Sau 1 – 2 tuần nếu thấy ăn khỏe, phân đẹp, tăng trọng đều thì có thể yên tâm sử dụng tiếp.

3. Cách sử dụng bột cá trong chăn nuôi

Tùy theo loại vật nuôi mà bà con điều chỉnh lượng bột cá phù hợp trong khẩu phần ăn.

• Nuôi cá, tôm: Bột cá là thành phần chính, đặc biệt trong giai đoạn đầu (con giống). Có thể sử dụng 20 – 40% tùy loại cá. Loài nào cần đạm cao thì dùng nhiều hơn.
• Nuôi gà, vịt: Có thể trộn từ 5 – 10% bột cá trong khẩu phần. Không nên quá nhiều vì sẽ gây mùi tanh cho thịt hoặc trứng.
• Nuôi heo (lợn): Dùng 2 – 5% trong thức ăn để giúp heo con phát triển nhanh, ăn khỏe, tăng sức đề kháng.
• Chó, mèo, vật nuôi đặc biệt: Nếu nuôi chó mèo công nghiệp hoặc chó mẹ cho con bú, cũng có thể trộn bột cá để tăng lượng sữa, giúp con khỏe mạnh.

Lưu ý nhỏ: Bột cá rất giàu dinh dưỡng nhưng nếu dùng quá nhiều, vật nuôi có thể bị rối loạn tiêu hóa hoặc tạo mùi hôi trong thịt. Vì vậy, nên phối hợp với cám gạo, bắp, khô dầu đậu nành... để cân đối dinh dưỡng.

4. Tự làm bột cá có được không?

Nhiều bà con ở vùng ven biển, nơi có nguồn cá tạp hoặc phụ phẩm rẻ, có thể tận dụng để tự làm bột cá tại nhà. Cách làm cũng đơn giản:

1. Chọn cá tươi hoặc phụ phẩm cá (đầu, xương, ruột).
2. Luộc/hấp chín, sau đó ép bỏ bớt nước.
3. Phơi khô hoặc sấy khô dưới nắng, tránh để ẩm ướt.
4. Nghiền nhỏ bằng máy xay, bảo quản nơi khô ráo.

Tuy nhiên, tự làm cũng cần đảm bảo nguyên liệu tươi, sạch, tránh để lâu bị ôi thiu. Nếu không có điều kiện bảo quản tốt thì nên mua sẵn loại bột cá uy tín, chất lượng ổn định.

5. Một số lưu ý khi sử dụng bột cá

• Không dùng bột cá để lâu, bị mốc – vì sẽ sinh độc tố, dễ gây rối loạn tiêu hóa, hại gan thận vật nuôi.
• Bảo quản nơi khô ráo, tránh để gần nơi ẩm thấp, kín gió.
• Không nên trộn sẵn bột cá quá lâu trong thức ăn, tốt nhất trộn mỗi ngày hoặc trong 1–2 ngày dùng hết.
• Quan sát phân và tăng trọng của vật nuôi sau khi dùng bột cá để điều chỉnh liều lượng cho phù hợp.

Kết luận

Có thể nói, bột cá chăn nuôi là một “trợ thủ” rất đắc lực cho bà con trong việc nâng cao hiệu quả chăn nuôi. Từ cá, gà, vịt cho đến heo hay tôm, tất cả đều có thể sử dụng bột cá để giúp lớn nhanh, ít bệnh, tăng năng suất.

Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, bà con cần chọn mua bột cá đúng chuẩn, bảo quản cẩn thận và sử dụng đúng cách. Hy vọng bài viết này sẽ giúp bà con hiểu rõ hơn về lợi ích và cách dùng bột cá trong chăn nuôi, từ đó tăng thêm thu nhập, giảm rủi ro và yên tâm phát triển đàn vật nuôi của mình.

Chúc bà con chăn nuôi thành công và luôn có vụ mùa bội thu!