Hướng dẫn phục hồi chăn nuôi sau bão lũ cho người chăn nuôi

Việc phục hồi chăn nuôi lúc này tưởng khó nhưng nếu làm đúng cách, từng bước một, bà con có thể nhanh chóng ổn định lại sản xuất.

1. Việc đầu tiên sau bão lũ: An toàn là trên hết

Ngay sau khi bão tan, bà con không nên vội vã lao ngay vào chuồng. Mái tôn có thể rơi xuống, cột chuồng có thể gãy, dây điện có thể bị đứt. Hãy đứng ngoài quan sát một lúc để chắc chắn không có nguy hiểm rồi mới vào kiểm tra. Khi vào bên trong, bà con đi chậm, để ý kỹ những chỗ đã mục hoặc sắp sập để tránh tai nạn.

Đàn vật nuôi sau bão thường hoảng loạn, thậm chí bị trôi hoặc mắc kẹt. Bà con nên nhẹ nhàng gom lại, tách riêng con bị thương hoặc quá yếu để tiện chăm sóc. Con nào đã chết thì xử lý sớm bằng cách chôn lấp đúng kỹ thuật hoặc mang đến điểm tiêu hủy của xã để tránh lây lan mầm bệnh.

2. Vệ sinh – khử trùng: Khâu quan trọng nhất để tránh dịch bệnh

Sau bão, chuồng trại thường ướt, bẩn, đầy bùn và rác. Nhiều bà con lo tìm thức ăn trước, nhưng thực tế việc quan trọng nhất là phải làm sạch nơi ở của vật nuôi. Một chuồng trại bẩn sẽ khiến dịch bệnh bùng lên rất nhanh, đặc biệt là với gà, vịt và lợn.

Bà con nên dọn hết bùn đất, phân và rác, sau đó mở cửa để chuồng được khô, nếu có nắng thì càng tốt. Khi nền chuồng đã sạch, bà con có thể rải vôi quanh khu vực để hạn chế vi khuẩn. Đây là cách đơn giản, rẻ tiền nhưng cực kỳ hiệu quả.

Nguồn nước sau bão thường bị đục, có mùi lạ hoặc nhiễm bẩn. Nếu chưa có nước sạch, bà con có thể lắng tạm bằng phèn hoặc khử bằng Clorin. Với số lượng ít, có thể đun sôi rồi để nguội cho vật nuôi uống. Điều quan trọng nhất là tuyệt đối không dùng nước có màu lạ hoặc có váng vì dễ gây tiêu chảy và nhiều bệnh nguy hiểm khác.

3. Chăm sóc đàn vật nuôi yếu sau bão

Vật nuôi sau bão thường bị lạnh, đói và stress. Chúng dễ bị bệnh hơn bình thường. Trong 3–5 ngày đầu, bà con nên cho uống nước pha vitamin hoặc điện giải để giúp chúng khỏe lại. Đây là biện pháp đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt: vật nuôi nhanh tỉnh táo hơn, ăn uống tốt hơn và ít mắc bệnh hơn.

Về thức ăn, bà con không nên cho chúng ăn nhiều ngay lập tức. Nên cho ăn thức ăn mềm, dễ tiêu như cám, tấm, hoặc thức ăn nấu loãng với gia cầm. Với trâu bò, cỏ non và rơm khô sạch vẫn là lựa chọn tốt nhất. Những bao cám bị ẩm hoặc có mùi mốc tuyệt đối không dùng vì rất dễ gây ngộ độc.

Trong vài ngày đầu, bà con để ý xem có con nào bỏ ăn, thở khó, đi ngoài hay sốt không. Sau bão, những bệnh như tiêu chảy, tụ huyết trùng, viêm phổi thường xuất hiện. Nếu nghi ngờ, bà con nên gọi cán bộ thú y xã đến hỗ trợ sớm để tránh bệnh lan ra cả đàn.

4. Tái đàn: Cần làm từ từ, không nóng vội

Nhiều bà con bị mất trắng sau bão nên rất muốn tái đàn thật nhanh để kịp lứa mới. Nhưng nếu làm gấp, chuồng trại chưa sạch hẳn, môi trường vẫn ẩm và nhiều mầm bệnh thì nguy cơ mất đàn lần nữa rất cao.

Tốt nhất là đợi chuồng trại thật khô, thoáng và được khử trùng vài lần. Khi mọi thứ đã ổn định, bà con mới tính đến chuyện nhập giống. Con giống nên mua ở nơi uy tín, khỏe mạnh, rõ nguồn gốc. Một mẹo nhỏ là không nhập toàn bộ số lượng như trước ngay lập tức. Hãy nuôi thử một phần nhỏ trước, quan sát trong 1–2 tuần. Nếu ổn định thì mới tăng dần lên.

5. Sửa chuồng trại: Sau bão là lúc rút kinh nghiệm

Những hư hỏng sau bão chính là bài học để bà con sửa lại chuồng trại chắc chắn hơn cho những mùa sau. Nếu điều kiện cho phép, bà con nên nâng nền chuồng lên cao hơn để tránh ngập. Mái chuồng cũng cần gia cố lại, tốt nhất dùng khung chắc và vít mái cẩn thận, tránh bị tốc khi có gió lớn.

Một kinh nghiệm nữa là luôn đảm bảo đường thoát nước thông suốt. Nhiều hộ chỉ cần bị ứ nước vài ngày là gia cầm ốm hàng loạt vì ẩm thấp. Bà con có thể làm rãnh dẫn nước hoặc che lại những điểm nước dễ tràn vào chuồng.

6. Chuẩn bị thức ăn để không bị động

Trong mùa mưa bão, có sẵn thức ăn dự phòng là điều rất quan trọng. Nếu có điều kiện, bà con nên tích trữ cám và thức ăn khô trong kho kín, cao ráo. Với trâu bò, việc ủ rơm hoặc cỏ chua trước mùa bão cũng giúp bà con chủ động hơn, không lo thiếu thức ăn khi trời mưa kéo dài.

7. Hỗ trợ tài chính: Bà con không nên ngại hỏi

Nhiều hộ sau bão rơi vào cảnh không còn vốn để nuôi lại đàn. Trong những tình huống như vậy, bà con cố gắng tìm hiểu các nguồn hỗ trợ từ xã, hội nông dân hoặc ngân hàng chính sách. Nhiều chương trình có hỗ trợ con giống, thức ăn hoặc cho vay lãi suất thấp. Bà con cứ mạnh dạn hỏi, vì những hỗ trợ này là dành cho người bị thiệt hại sau thiên tai.

Lời kết

Phục hồi chăn nuôi sau bão lũ là quá trình cần sự bình tĩnh, từng bước và đúng cách. Bà con chỉ cần nhớ ba điều quan trọng:Giữ an toàn – Làm sạch chuồng trại – Chăm sóc đàn cho khỏe rồi mới tái đàn.

Chỉ cần làm chắc từng bước, dù thiệt hại có lớn đến đâu, bà con vẫn có thể dần dần gây dựng lại đàn vật nuôi và ổn định cuộc sống.